Het corona-effect en soa’s

Blog: Koen Gorgels, arts seksuele gezondheid

De kogel is door de kerk. Festivals gaan officieel niet door tot minstens 20 september en hierdoor blijft ook de “Summer of love” helaas uit. Zal dit ook een reden zijn dat de verspreiding van SOA’s vermindert? Wat is eigenlijk het effect van het coronavirus op de SOA’s in Nederland?

Als arts seksuele gezondheid was ik afgelopen jaar nog betrokken bij de SOA poli van de GGD tijdens de eerste golf. Medewerkers van andere poli’s werden vooral ingezet voor de bestrijding van het coronavirus waardoor er veel minder spreekuren beschikbaar waren voor de SOA’s dan normaal. Tijdens de eerste lockdown was er nog veel onduidelijkheid over hoe de verspreiding van het coronavirus zou verlopen. Voor de veiligheid van cliënten en de eigen medewerkers heeft de GGD daarom de polikliniek alleen open gehouden voor cliënten met klachten of voor diegene die gewaarschuwd zijn.

Vlak voor de zomer is het jaarlijkse rapport uitgekomen van het RIVM waarbij de ontwikkelingen van SOA’s in 2020 zijn beschreven [i]. In 2020 vonden er iets meer dan 100.000 consulten plaats! Dat is een daling van ruim 30% ten opzichte van de jaren daarvoor. Wel is het duidelijk geworden dat er beter gekeken werd naar de prioriteiten, want 1 op  de 5 die langs kwam op het consult had ook daadwerkelijk een SOA.

Zijn er door de maatregelen ook daadwerkelijk minder SOA’s? Dat is een moeilijke vraag om te beantwoorden omdat er zoveel minder consulten waren dan voorheen. Tussen 2016 en 2019 steeg jaarlijks het aantal SOA’s nog wel. De uitzondering hierop is HIV, die sinds enkele jaren een daling heeft ingezet. Dit komt waarschijnlijk ook door de preventieve medicatie (PrEP) [ii].

Zijn alle mensen die niet bij de GGD terecht konden naar de huisarts gegaan of toch naar een andere partij? Doordat de consultdata van de huisarts 1 jaar achterloopt, zijn de meest recente cijfers van 2019. Hieruit blijkt dat huisartsen meer dan 2 keer zo veel mensen zagen op hun SOA spreekuur dan de SOA poli van de GGD.

Zijn er dan door corona minder SOA’s dan vóór de pandemie? Dat blijft een moeilijke vraag met de beschikbare data. Ongetwijfeld zal er minder seksueel contact zijn geweest door de maatregelen en het sluiten van de horeca. Dit betekend niet dat er minder SOA’s zijn of dat deze minder verspreidt worden. Een voorbeeld hiervan is Chlamydia, omdat deze zelden klachten geeft.

Voetnoot:

[i] https://rivm.openrepository.com/bitstream/handle/10029/625007/2021-0052.pdf?sequence=1&isAllowed=y

ii] https://www.soaaids.nl/nl/voorkom-soas/prep